Zelfs de beste firewall kan niet voorkomen dat één verkeerde klik gevoelige patiëntgegevens blootlegt. In de zorg is dat risico groot: hoge werkdruk, waardevolle data en een cultuur waarin fouten liever worden verzwegen dan gedeeld. En precies dáár wringt het. Digitale veiligheid draait niet alleen om techniek, maar om menselijk gedrag.
De zorg als goudmijn voor hackers
Een medisch dossier is tot tien keer meer waard dan een creditcard. Toch investeren zorginstellingen gemiddeld slechts zes procent van hun IT-budget in beveiliging, minder dan de helft van andere sectoren. Geen wonder dat 83 procent van alle cyberaanvallen begint met één e-mail.
Nieuwe aanvalsvormen, zoals Adversary-in-the-Middle-phishing, groeien explosief. Hierbij lijkt een inlogpagina van Microsoft 365 of een EPD-systeem volkomen echt, terwijl je in werkelijkheid inlogt via de infrastructuur van een aanvaller. Eén onderschepte sessie-cookie, en de hacker zit in je account, nog voordat jij iets vreemds merkt.
Shaming: de stille vijand van bewustwording
Na een incident zien we vaak hetzelfde gebeuren: de medewerker krijgt een training, misschien een berisping, en daarna blijft het stil. Maar die stilte is dodelijk. Want zonder openheid leren organisaties niets.
Shaming zorgt voor angst, niet voor alertheid. Pas als medewerkers durven zeggen: “Ik denk dat ik iets fout heb gedaan,” ontstaat echte veiligheid. Een organisatie die fouten bespreekbaar maakt, leert sneller, en dát is de kern van weerbaarheid.
De aanvaller leert sneller dan wij
Dankzij AI zijn aanvallen tegenwoordig levensecht: foutloze phishingmails, geloofwaardige deepfakes en overtuigende helpdeskfraude. Met slechts enkele seconden audio kan de stem van een bestuurder worden nagebootst. Het menselijke instinct om te vertrouwen wordt zo onze achilleshiel.
De conclusie? Technologie is niet langer het probleem. De uitdaging zit in het aanpassingsvermogen van mensen en organisaties. Wie sneller leert dan de aanvaller, wint.
Van shaming naar learning: zo bouw je een lerende securitycultuur
NIS2 en de BIO benadrukken het al: gedrag, meldcultuur en leiderschap zijn cruciaal voor digitale weerbaarheid. Maar hoe maak je dat concreet?
Zes praktische stappen die wérken in 2025:
- Maak melden normaal
Beloon openheid in plaats van straffen. Vertrouwen vergroot alertheid. - Train met echte incidenten
Theorie blijft abstract. Toon medewerkers hoe een echte phishingmail in jullie organisatie eruitzag. - Schrap uitzonderingen
Eén uitzondering kan het hele beleid ondermijnen. Controleer of je Conditional Access-regels doen wat je bedoelt. - Monitor 24×7
Aanvallers hebben geen kantooruren. Zorg voor een SOC die continu waakt. - Stap over op Zero Trust
Verleen toegang op basis van identiteit, apparaat en locatie, nooit op aannames. - Gebruik AI defensief
Machine learning kan gedragspatronen herkennen en nieuwe aanvalsvormen blokkeren.
Veiligheid begint met eerlijkheid
Cybersecurity draait niet om angst, maar om eerlijkheid. Om de vraag: “Durft mijn organisatie fouten toe te geven?”
Pas als we stoppen met shamen en beginnen met delen, groeit niet alleen onze digitale veiligheid, maar ook het onderlinge vertrouwen – en dat is de basis voor goede zorg.