Let op: Deze informatie is uitsluitend voor informatie, studie en verdedigende doeleinden. Linux is populair onder zowel systeembeheerders als kwaadwillenden. Hackers gebruiken Linux omdat het:

open-source, lichtgewicht en aanpasbaar is (je kunt tools en scripts snel installeren of zelf bouwen);
veel netwerk- en forensische tools standaard of eenvoudig beschikbaar heeft;
vaak op servers en embedded systemen draait — dus kennis van Linux geeft toegang tot veel doelwitten;
krachtige commandline-tools en scripting (bash, Python, awk, etc.) biedt die automatisering en snelle exploratie mogelijk maken.

Belangrijk: deze uitleg is uitsluitend voor informatie, studie en verdedigende doeleinden (veiligheidsonderzoek, pentesting met toestemming, forensisch onderzoek, systeembeheer). Misbruik van technieken of tools is illegaal en onethisch. Gebruik alleen in een juridische en gecontroleerde context.

25 veelgebruikte terminal-commands (kort en niet-actief)

Ik noem het commando en leg kort uit wat het doet en waarvoor het legitiem gebruikt wordt. Ik geef geen stap-voor-stap instructies of schadelijke voorbeelden.

ssh
Remote shell: veilig op afstand inloggen op andere systemen. Legitiem voor beheer, deployment en veilige toegang.
sudo
Voert een commando uit met verhoogde (root) bevoegdheden; veel gebruikt om administratieve taken uit te voeren zonder volledig van gebruiker te wisselen.
su
Schakelt van gebruiker of naar de superuser (root). Wordt gebruikt om een andere gebruikersomgeving te betreden voor beheer.
nmap
Netwerkscanner: ontdekt hosts, open poorten en services op een netwerk. Nuttig voor netwerk-inventarisatie en beveiligingsaudits (met toestemming).
nc (netcat)
“Swiss-army knife” voor netwerk I/O: kan gegevens naar en van netwerksockets sturen. Wordt gebruikt voor debugging, simpele netwerkprobes en dataoverdracht.
tcpdump
Packet capture op de commandline: neemt netwerkverkeer op voor analyse. Gebruikt in netwerkforensisch onderzoek en troubleshooting.
ss
Toont open sockets en netwerkverbindingen op het systeem. Handig om actieve verbindingen en luisterende poorten te onderzoeken.
ip
Beheer van netwerkinterfaces, routes en adressering (moderner alternatief voor ifconfig). Legitiem voor netwerkconfiguratie en diagnose.
iptables / nft
Firewall- en packet-filtering tools. Worden gebruikt om netwerkregels te configureren voor toegangscontrole en beveiliging.
curl
Haalt data op of verzendt data via URL’s (HTTP/HTTPS). Veel gebruikt voor API-tests, downloads en eenvoudige web-requests.
wget
Commandline-downloader voor bestanden via HTTP/HTTPS/FTP. Handig voor batch-downloads en scripts.
grep
Zoekt tekstpatronen in bestanden of outputstreams. Onmisbaar voor logonderzoek en filtering van grote teksten.
awk
Tekst- en kolomverwerkings- en rapportagetool. Krachtig voor het extraheren en transformeren van velden uit tekstbestanden of logs.
sed
Stream editor voor het zoeken en vervangen van tekst in streams of bestanden. Gebruikt voor kleine teksttransformaties in scripts.
find
Zoekt bestanden en mappen op basis van criteria (naam, grootte, tijd, permissies). Nuttig bij forensisch zoeken en beheer.
locate
Snelle bestandszoeker die gebruikmaakt van een index (veel sneller voor algemene zoekopdrachten dan find, mits index up-to-date).
chmod
Wijzigt bestandspermissies (lezen/schrijven/uitvoeren). Belangrijk voor toegangscontrole tot bestanden en scripts.
chown
Verandert eigenaar en groep van bestanden of mappen. Gebruikt door beheerders om eigendom en toegang te regelen.
ps
Toont actieve processen op het systeem. Handig om te zien welke programma’s draaien en hun PID’s.
top
Realtime overzicht van systeemprocessen en resourcegebruik (CPU, geheugen). Gebruikt voor performance- en load-monitoring.
htop
Verbeterde, interactieve versie van top met betere interface; populair bij admins voor procesbeheer.
systemctl
Beheer van systemd-services (starten, stoppen, status). Essentieel voor moderne Linux-distributies om dienstgedrag te beheren.
journalctl
Leest systemd-logboeken (logs van services en kernel). Gebruikt voor troubleshooting en auditlog-analyse.
crontab
Beheer van geplande taken (cron jobs). Gebruikt om periodieke taken en onderhoudsscripts te plannen.
git
Versiebeheersysteem voor code en tekstbestanden. Onmisbaar in ontwikkeling; ook gebruikt om configuraties en scripts beheersbaar te houden.

Korte veiligheids- en ethieknotities

Veel van deze tools hebben legitieme en noodzakelijke toepassingen voor systeembeheer, beveiligingstests (pentests) en forensisch onderzoek.
Misbruik (scannen of toegang tot systemen zonder expliciete toestemming, deployen van backdoors, data-exfiltratie) is strafbaar.
Als je wilt leren: oefen binnen een gecontroleerde lab-omgeving (virtuele machines, eigen netwerk, of CTF/OSCP-achtige platforms die toestemming verlenen). Volg altijd wetten en ethische richtlijnen.